Hiện nay, Thừa phát lại và công việc của Thừa phát lại vẫn còn là những khái niệm xa lạ đối với rất nhiều người. Vậy thừa phát lại nghĩa là gì. Bài viết về thừa phát lại nghĩa là gì của Rong Ba giúp cho mọi người dễ dàng tiếp cận pháp luật về quy định này.
Khái quát thừa phát lại nghĩa là gì
Thừa phát lại là ai?
Thừa phát lại là người có đủ tiêu chuẩn được Nhà nước bổ nhiệm để thực hiện tống đạt, lập vi bằng, xác minh điều kiện thi hành án dân sự, tổ chức thi hành án dân sự theo quy định của Nghị định này và pháp luật có liên quan; trong đó:
– Tống đạt là việc thông báo, giao nhận giấy tờ, hồ sơ, tài liệu do Thừa phát lại thực hiện theo quy định của pháp luật;
– Vi bằng là văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi có thật do Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến, lập theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức theo quy định.
Chi phí thực hiện công việc của Thừa phát lại
Chi phí này được ghi nhận trong hợp đồng giữa văn phòng Thừa phát lại và người yêu cầu.
Trong đó, bao gồm chi phí lập văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi được dùng làm chứng cứ trong xét xử hay các quan hệ pháp lý khác theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức, chi phí thông báo, giao nhận các văn bản theo yêu cầu của Tòa án và Cơ quan thi hành án và các chi phí phát sinh khác…
Thừa phát lại làm những công việc gì?
Những công việc Thừa phát lại được làm:
(1) Tống đạt giấy tờ, hồ sơ, tài liệu theo quy định của pháp luật;
(2) Lập vi bằng theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức theo quy định;
(3) Xác minh điều kiện thi hành án theo yêu cầu của đương sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan theo quy định của pháp luật;
(4) Tổ chức thi hành các bản án, quyết định của Tòa án theo yêu cầu của đương sự theo quy định.
Điều kiện trở thành Thừa phát lại là gì?
Việc bổ nhiệm Thừa phát lại phải đáp ứng các điều kiện nêu tại Điều 6 Nghị định 08/2020/NĐ-CP gồm:
– Là công dân Việt Nam, thường trú tại Việt Nam, có độ tuổi không quá 65, chấp hành Hiến pháp, pháp luật và có đạo đức tốt.
– Có bằng tốt nghiệp đại học/sau đại học chuyên ngành Luật.
– Công tác pháp luật từ 03 năm trở lên sau khi có bằng chuyên ngành Luật nêu trên.
– Tốt nghiệp khóa đào tạo bồi dưỡng nghề Thừa phát tại Học viện Tư pháp hoặc công nhận tương đương với người được đào tạo ở nước ngoài hoặc hoàn thành khóa bồi dưỡng nghề Thừa phát lại.
– Đạt yêu cầu trong kỳ thi kiểm tra kết quả tập sự hành nghề Thừa phát lại.
Trong đó, có một số trường hợp sau đây sẽ được miễn đào tạo nghề Thừa phát lại nêu tại Điều 5 Thông tư 05/2020/TT-BTP nếu có các giấy tờ gồm:
– Quyết định bổ nhiệm Thẩm phán, kiểm sát viên, chấp hành viên, điều trai viên… kèm theo giấy tờ chứng minh đã có thời gian làm các chức vụ này từ 05 năm trở lên…
– Thẻ luật sư, thẻ công chứng viên kèm theo gian đã hành nghề luật sư, công chứng từ 05 năm trở lên…
– Quyết định bổ nhiệm Giáo sư, Phó Giáo sư ngành luật, Bằng tiến sĩ Luật…
Như vậy, nếu đáp ứng các điều kiện nêu trên và nộp hồ sơ đề nghị bổ nhiệm Thừa phát lại đến Sở Tư pháp nơi đăng ký tập sự thì sẽ được Sở Tư pháp đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp bổ nhiệm Thừa phát lại. Nếu bị từ chối sẽ được thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do.
Thừa phát lại sẽ thực hiện các công việc cụ thể như sau:
Lập vi bằng theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức.
Thực hiện việc tống đạt theo yêu cầu của Tòa án hoặc Cơ quan thi hành án dân sự.
Trực tiếp tổ chức thi hành án các bản án, quyết định của Tòa án theo yêu cầu của đương sự.
Xác minh điều kiện thi hành án theo yêu cầu của đương sự.
Thừa phát lại không tổ chức thi hành án các bản án, quyết định thuộc diện Thủ trưởng Cơ quan thi hành án dân sự chủ động ra quyết định thi hành án.
Như vậy, thừa phát lại là một chức danh bổ trợ tư pháp, giống tên gọi của một số chức danh tư pháp khác như: thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư, công chứng viên… Một mặt thừa phát lại không phải là công chức, không phải người đại diện cho nhà nước, nhưng mặt khác, thừa phát lại được nhà nước tuyển chọn theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt và bổ nhiệm để làm một số công việc thuộc thẩm quyền của Nhà nước.
Thừa phát lại có được kiêm nhiệm hành nghề công chứng, luật sư không?
Người làm Thừa phát lại sẽ không được quyền làm những công việc sau đây:
– Tiết lộ thông tin về việc thực hiện công việc của mình, trừ trường hợp pháp luật quy định khác;
– Sử dụng thông tin về hoạt động của Thừa phát lại để xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức;
– Đòi hỏi thêm bất kỳ khoản lợi ích vật chất nào khác ngoài chi phí đã được ghi nhận trong hợp đồng;
– Kiêm nhiệm hành nghề công chứng, luật sư, thẩm định giá, đấu giá tài sản, quản lý, thanh lý tài sản;
– Trong khi thực thi nhiệm vụ, Thừa phát lại không được nhận làm những việc liên quan đến quyền, lợi ích của bản thân và những người thân thích của mình, bao gồm: Vợ, chồng, con đẻ, con nuôi; cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, bác, chú, cậu, cô, dì và anh, chị, em ruột của Thừa phát lại, của vợ hoặc chồng của Thừa phát lại; cháu ruột mà Thừa phát lại là ông, bà, bác, chú, cậu, cô, dì;
– Các công việc bị cấm khác theo quy định của pháp luật.
Văn phòng Thừa phát lại làm những gì? Có vai trò gì?
Điều 17 Nghị định 08/2020/NĐ-CP nêu rõ:
Văn phòng Thừa phát lại là tổ chức hành nghề của Thừa phát lại để thực hiện các công việc được giao theo quy định của Nghị định này và pháp luật có liên quan
theo đó, Văn phòng Thừa phát lại có quyền ký hợp đồng lao động với Thừa phát lại, thư ký nghiệp vụ làm việc cho văn phòng mình. Do đó, có nghĩa vụ quản lý Thừa phát lại, thư ký nghiệp vụ.
Bởi vậy, Văn phòng Thừa phát lại sẽ thực hiện các công việc mà Thừa phát lại thực hiện gồm:
– Tống đạt tài liệu, giấy tờ, hồ sơ;
– Lập vi bằng để ghi nhận lại sự kiện thật tế đã xảy ra theo yêu cầu như chuyển tiền, đặt cọc mua bán nhà đất, giao nhận tiền…
– Xác minh điều kiện thi hành án theo yêu cầu;
– Tổ chức thi hành bản án, quyết định của Tòa theo yêu cầu của đương sự.
Thừa phát lại có được công chứng văn bản không?
Hiện nay, thuật ngữ công chứng được định nghĩa tại khoản 1 Điều 2 Luật Công chứng năm 2014 như sau:
Công chứng là việc công chứng viên của một tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự khác bằng văn bản (sau đây gọi là hợp đồng, giao dịch), tính chính xác, hợp pháp, không trái đạo đức xã hội của bản dịch giấy tờ, văn bản từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài hoặc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt (sau đây gọi là bản dịch) mà theo quy định của pháp luật phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng.
Như vậy, công chứng chỉ thực hiện theo Luật Công chứng, do Công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng thực hiện. Trong khi đó, Thừa phát lại chỉ có nhiệm vụ tống đạt văn bản, lập vi bằng, xác mình điều kiện thi hành án… mà không được thực hiện việc công chứng.
Đồng thời, khoản 2 Điều 36 Nghị định 08/2020/NĐ-CP cũng khẳng định:
Vi bằng không thay thế văn bản công chứng, văn bản chứng thực, văn bản hành chính khác.
Và Thừa phát lại không được kiêm nhiệm hành nghề công chứng theo khoản 3 Điều 4 Nghị định 08/2020. Như vậy, Thừa phát lại không có nhiệm vụ công chứng văn bản.
Nhiệm vụ của thừa phát lại nghĩa là gì ? Có bao gồm có công chứng không?
Căn cứ khoản 1 Điều 2 quy định “Thừa phát lại là người được Nhà nước bổ nhiệm để làm các công việc về thi hành án dân sự, tống đạt giấy tờ, lập vi bằng và các công việc khác theo quy định của Nghị định và pháp luật có liên quan”.
Theo đó, căn cứ Điều 3 Nghị định này quy định thì các văn phòng Thừa phát lại được quyền thực hiện các công việc bao gồm:
Thực hiện việc tống đạt theo yêu cầu của Tòa án hoặc Cơ quan thi hành án dân sự.
Lập vi bằng theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức.
Xác minh điều kiện thi hành án theo yêu cầu của đương sự.
Trực tiếp tổ chức thi hành án các bản án, quyết định của Tòa án theo yêu cầu của đương sự. Thừa phát lại không tổ chức thi hành án các bản án, quyết định thuộc diện Thủ trưởng Cơ quan thi hành án dân sự chủ động ra quyết định thi hành án.
Do đó, theo quy định trên thì thừa phát lại không có quyền được công chứng. Việc người bán sử dụng cụm từ “công chứng thừa phát lại” là hoàn toàn không phù hợp. Việc dùng từ sai và tùy tiện như vậy có thể để nhằm mục đích thuyết phục người mua rằng đã có sự đảm bảo về mặt pháp lý của giao dịch bất động sản mà họ tham gia. Do đó, bạn cần tỉnh táo trong trường hợp này và phân biệt rõ giữa công chứng và việc lập vi bằng.
Trong các giao dịch mua bán nhà đất nếu có yêu cầu của khách hàng thì các văn phòng Thừa phát lại lập vi bằng liên quan đến giao dịch bất động sản. Vi bằng đó có thể được lập để: Ghi nhận hành vi giao nhận tiền đặt cọc của các bên; Ghi nhận hành vi các bên ký tên vào hợp đồng đặt cọc hoặc ghi nhận các bên giao nhận tiền như một tiến trình trong việc giao kết hợp đồng chuyển nhượng nhà đất…Chứ không có tính pháp lý liên quan đến công chứng giấy tờ.
Vai trò của thừa phát lại giống và khác công chứng như thế nào?
Vai trò của thừa phát lại trong việc lập vi bằng là ghi nhận một cách khách quan những gì mình chứng kiến (Điều 26 Nghị định 61/2009/NĐ-CP). Thừa phát lại không có nghĩa vụ phải kiểm tra giấy tờ để xác nhận giao dịch đó có hợp pháp hay không hoặc người ký có đủ thẩm quyền để ký hay không. Đây là điều khác biệt lớn nhất giữa Thừa Phát Lại và Công Chứng Viên.
Khoản 6, Điều 40, Luật công chứng năm 2014 ghi rõ: Công chứng viên kiểm tra dự thảo hợp đồng, giao dịch, nếu trong dự thảo hợp đồng, giao dịch có điều khoản vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội, đối tượng của hợp đồng, giao dịch không phù hợp với quy định của pháp luật thì công chứng viên phải chỉ rõ cho người yêu cầu công chứng để sửa chữa. Trường hợp người yêu cầu công chứng không sửa chữa thì công chứng viên có quyền từ chối công chứng.
Giao dịch của doanh nghiệp với bên cho thuê đất có thể phù hợp với quy định của pháp luật hoặc không phù hợp. Bên thừa phát lại chỉ có trách nhiệm ghi nhận một sự thực khách quan là hai bên có thỏa thuận về việc cầm cố tài sản và đó là bằng chứng để xác minh sự tồn tại của giao dịch trước tòa.
Giao dịch đó có hợp pháp hay không, thừa phát lại không có nghĩa vụ phải kiểm tra. Còn nếu đưa ra công chứng, công chứng viên phải kiểm tra đầy đủ các giấy tờ để xác minh giao dịch đó có hợp pháp hay không. Nếu không hợp pháp thì công chứng viên sẽ từ chối công chứng. Đây là sự khác biệt lớn nhất giữa công chứng và thừa phát lại.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của Rong Ba về thừa phát lại nghĩa là gì. Nếu như bạn đang gặp phải khó khăn trong quá trình tìm hiểu về thừa phát lại nghĩa là gì và những vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ Rong Ba để được tư vấn miễn phí. Chúng tôi chuyên tư vấn các thủ tục pháp lý trọn gói, chất lượng, uy tín mà quý khách đang tìm kiếm.
